Prawidłowe opanowanie umiejętności szkolnych tj. pisania, wycinania, wydzierania, malowania, uzależnione jest nie tylko od sprawności ręki, ale od ogólnej sprawności ruchowej.
Oto przykładowe ćwiczenia usprawniających motorykę duża i małą, które stosujemy na zajęciach:
- Zabawy i ćwiczenia stymulujące układ dotykowy, proprioceptywny oraz somatognozję.
- rolowanie, zawijanie w koc, matę z jednoczesnym uciskiem
- masaż duża piłką (także z kolcami, masażerami) – ugniatanie całego ciała
- przejażdżki na kocu po podłodze, czołganie się
- chodzenie po linii stopa za stopą w przód i w tył, stanie na jednej nodze, podskoki na jednej i dwóch nogach
- chodzenie bosymi stopami po różnych fakturach (kolcach, miękkich, trawnych, zimnych)
- tupanie nogami, chodzenie na pietach, palcach, bokach; stukanie rękoma o podłogę, kolana, wystukiwanie palcami rytmu; łączenie palców i kciuka (pojedynczo potem razem)
- Zabawy i ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne.
- deskorolka – odpychanie się oburącz, przewożenie różnych rzecz
- przeciąganie się oburącz za linę (+ rzut do celu)
- podnoszenie rąk do góry z piłeczkami, przedmiotami, które należy umieścić w pojemniku
- zawieszanie obrazków na tablicy magnetycznej raz jedna, raz druga ręką i oburącz
- rysowanie, malowanie, wyklejanie na dużych powierzchniach
- patrzenie przez lornetkę, szukanie przedmiotów pokazywanych przez terapeutą
- przeciąganie się po ławeczce na brzuchu
- na czworakach – turlanie piłeczki, przenoszenie woreczków na głowie
- łapanie baniek rękoma, stopami
- unoszenie nóg – tunel – przetaczanie piłki, przejeżdżanie samochodów pod nogami…
- przyczepianie klamerek, spinaczy do różnych powierzchni np. do spodni, do sznurka nad głową
- utrzymanie równowagi na równoważni, zabawy z balansowaniem
- chodzenie po taśmie, sznurku, stanie na jednej nodze
- zabawa z piłką gimnastyczną
- wchodzenie i schodzenie ze schodów, walka kogutów, taczka
- turlanie się po materacu – samodzielnie lub z pomocą terapeuty lub innych dzieci
- rzucanie woreczków za sobie, raz jedna raz drugą ręką z jednoczesną rotacją tułowia
- Zabawy i ćwiczenia wzmacniające i stabilizujące obręcz barkową.
- krążenie ramion z boku, z przodu, zwiększanie i zmniejszanie zakresu ruchu
- kreślenie dużych, płynnych ruchów w powietrzu za terapeutą i samodzielnie
- zabawy z chustami szarfami np. podczas słuchania muzyki – naśladowani tempa słyszanego utworu
- odpychanie się d ściany rękoma w leżeniu na brzuchu na złożonym w kostkę kocyku
- toczenie oburącz wałka po ścinanie (w górę, w dół)
- przepychanie w parze dużej piłki
- zwisy lub podciąganie się na drążku
- pompki przy ścianie
- czołganie się
- powolne opady na ścianę z dotykaniem przyklejonej naklejki
- podbijanie balona, odbijanie piłki zawieszonej na wysokości oczu
- zabawy z chustą, folia malarską
- odbijanie powieszonej piłeczki trzymanym oburącz kijem
- przeciąganie liny
- zabawy z rozciąganiem taśmy, gumy w różnym układzie rąk
- zabawa w czworakach
- dysk sensoryczny – dziecko na czworakach, dłonie oparte na dysku
- Zabawy i ćwiczenia rozwijające współpracę obu rak
- czynności samoobsługowe – wiązanie butów, zapinanie guzików, wkładanie i zdejmowanie ubrań, czynności higieniczne, spożywanie posiłków
- zabawy z piłką
- turlanie piłek z parach, początkowo w linii środkowej, a następnie oddalając ku obwodowi – aby dziecko łapało piłkę raz jedna ręka, raz drugą
- łapanie i odrzucanie większych piłek (oburęczne)
- toczenie piłki wokół nóg wyznaczając ósemkę
- wyszywanki bez igły, nawlekanie korali
- przerzucanie sprężyny raz do jednej, raz do drugiej ręki
- wycinanie nożycami przytrzymując druga ręką kartkę
- przesypywanie ryżu, kaszy z kubeczka do kubeczka
- Zabawy i ćwiczenia rozwijające sprawność stawu łokciowego.
- nakręcanie mechanizmu zabawek
- „Jestem dyrygentem” - wybijanie rytmów ze zmianą ustawienia przedramienia
- gra w łapki, odkręcanie i zakręcanie nakrętek, przelewanie płynów, kaszy, ryżu z pojemnika do pojemnika
- odciskanie strony dłoniowej i grzbietowej ręki na tatce z piaskiem, kaszą, mąką (lub farba i malowanie rytmu)
- zabawa z papierowymi wachlarzami, talerzykami – ustawienie przedramienia w różnych pozycjach
- chwytanie szczypcami drobnych przedmiotów umieszczanie ich w pojemnikach – raz z lewej, raz z prawej strony –wykonując ruch pronacji i suplinacji przedramienia
- Zabawy i ćwiczenia rozwijające sprawność nadgarstka
- malowanie grubym pędzlem lub wałkiem po ścianie w kierunku góra – dół, prawo - lewo ruchem wahadłowym
- rozwijanie i zwijanie cukierków lub innych skarbów w papierki
- robienie cienki na ścianie, ustawiając dłonie w różnych pozycjach
- prowadzenie koralika p drucianym labiryncie
- zakręcanie piłki na podłodze na podłodze lub podwieszonym sznurku
- owijanie sobie ręki bandażem, wstążka przez dziecko
- mieszanie łyżką w garnku z ryżem, kasza, kasztanami
- zabawy w pranie – strzepywanie, ściskanie
- nawijanie i rozwijanie włóczki na kłębek, sznurka na rolkę itp.
- podciąganie ciężarka, zabawki na sznurku nawijając na patyk
- naśladowanie uchu skrzydełek owadów – ruch w stawie nadgarstkowym
- wybijanie rytmu dłonią o stół przez prostowanie i zginanie stawu nadgarstkowego
- Zabawy i ćwiczenia rozwijające sprawność dłoni i palców
- ściskanie gniotków, piłeczek rehabilitacyjnych
- łuskanie orzeszków ziemnych, strzelanie folią bąbelkowa
- wyciskanie kleju, farb z tubek
- stemplowanie różnych różnymi materiałami – stopniowanie siły nacisku
- gra w kapsle, bierki, zabawy paluszkowe
- nawlekanie koralików, przyszywanie guzików, rwanie karki na małe kawałki
- zabawa z materiałem niestrukturalnym (woda, piasek, plastelina, masa solna, ciastolina)
- zabawy ze spinaczami do bielizny – przypinanie, konstruowanie pociągu
- wystukiwanie rytmu, podbijanie balona– każdym palcem oddzielnie
- chwytanie drewnianymi szczypcami, pincetą drobnych przedmiotów i przenoszenie na inne miejsce
- „Zgaduj zgadula” – odgadywanie co to za przedmiot bez kontroli wzroku
- rysowanie kredkami/malowanie pędzelkami nakładanymi na pace
- malowanie palcami